Gibbs

Yellowstone là Vườn Quốc Gia đầu tiên của Mỹ và thế giới. Nó nằm phần lớn trong tiểu bang Wyoming của Hoa Kỳ (96% diện tích), nhưng cũng lấn phần nào qua hai tiểu bang khác là Montana (3% diện tích) và Idaho (1% diện tích).
Diện tích Yellowstone là 8,983 km2 (Cây số vuông), chiều dài 101 cây số (km) và chiều ngang 87 cây số (km). Nó lớn hơn tiểu bang Delaware hay Rhode Island. Năm 1978 nó được UNESCO nhìn nhận là một Di Sản Thế Giới.
Đây là một trong những Vườn Quốc Gia nổi tiếng nhất nước Mỹ, nơi có nhiều mạch nước phun và khu địa nhiệt nhất thế giới.
Theo Wikipedia, hơn phân nửa mạch nước phun và khu địa nhiệt trên thế giới nằm trong Vườn Quốc Gia này. Theo một nghiên cứu kết thúc năm 2011, ở đây có khoảng 1283 mạch nước phun (Geyser), trong số nầy khoảng trên 465 phun nước mỗi năm. Ở đây có hơn 10,000 điểm địa nhiệt (thermal features).
New Zealand nổi tiếng với mạch nước phun, và khu địa nhiệt. Thế nhưng New Zealand thua xa Yellowstone về số mạch nước phun, chiều cao nước phun, cũng như sự đều đặn của mạch nước phun ở đây.
Yellowstone được công nhận Vườn Quốc Gia vào ngày 1 tháng 3 năm 1872. Nó nổi tiếng thế giới với các loại động vật hoang dã, các điểm địa nhiệt, đặc biệt mạch nước phun “The Old Faithful“. Nó có nhiều hệ sinh thái khác nhau, nhưng phần lớn hệ sinh thái ở đây là rừng subalpine (cận núi cao).
Vườn Quốc Gia Yellowstone rộng khoảng 8,983 cây số vuông (km2) và bao gồm nhiều hồ, hẻm núi, sông và dãy núi.
Hồ Yellowstone là hồ-núi-cao lớn nhất vùng Bắc Mỹ, nằm trong lòng chảo Yellowstone (Yellowstone Caldera). Đây là siêu-núi lửa (Supervolcano) lớn nhất lục địa Mỹ Châu. Theo Wikipedia núi lửa này vẫn hoạt động, và đã từng phun lửa dữ dội cách đây 2 triệu năm.
Yellowstone là nơi tốt nhất thế giới để thăm viếng những điểm địa nhiệt. Hơn phân nữa những điểm địa nhiệt thế giới nằm ở đây.
Sở dĩ ở đây còn địa nhiệt là tại vì vùng núi lửa ở đây chưa tắt hẳn, vẫn còn âm ĩ cháy. Lò magma (magma chamber) bên dưới chão Yellowstone rất lớn, dài khoảng 60 cây số (km), rộng 29 cây số (km) và sâu từ 5 đến 12 cây số (km). Lò magma là lớp đá nóng chảy nằm bên dưới núi lửa. Nếu áp xuất trong lò này cao, núi lửa sẽ hoạt động.
Yellowstone là vùng đất chánh của một khu rộng lớn hơn gọi là Greater Yellowstone (Yellowstone mở rộng), diện tích khoảng 80,937 km2 (cây số vuông).
Đây là một hệ sinh thái được bảo vệ lớn nhất thế giới khí hậu ôn hòa Bắc Bán Cầu, bao gồm Vườn Quốc Gia Yellowstone và nhiều Vườn Quốc Gia (Grand Teton) và Rừng Quốc Gia (National Forest) gần đó.
Với chương trình bảo vệ động vậy gần 50 năm trước, ở đây ngày nay có đầy đủ các động vật đã từng sống ở đây trước khi người da trắng đến chiếm vùng đất này.
Trong phần này tôi liệt kê nhiều bài viết về chuyến du lịch thăm viếng Vườn Quốc Gia Yellowstone trước đây, vượt dãy núi Big Horn, thăm viếng thác nước Shell, đến thăm thành phố Cody cách Yellowstone một tiếng lái xe, đến thăm viếng nhiều nơi trong Vườn Quốc Gia Yellowstone, hồ, bò rừng, mạch nước phun và đặc biệt Hẻm Núi Yellowstone rất đẹp..."
(Trích sách "Các Vườn Quốc Gia Lớn Nước Mỹ " của Lê Thanh Hoàng Dân, đã phát hành, có bán trên Amazon và BookBaby).

__________________