Ông Trump - WHO đang có 1 cuộc chiến đổ lỗi về Covid-19. Trump ngày 7/4 nổ "phát súng đầu tiên" trong cuộc chiến căng thẳng với WHO khi tuyên bố Mỹ sẽ ngừng đóng góp tài chính cho tổ chức này.
Tổng thống Donald Trump trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng hôm 8/4. Ảnh: AP.
Trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng hôm đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump lên tiếng chỉ trích Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khi cho rằng cơ quan này đă chậm trễ gióng lên hồi chuông cảnh báo về Covid-19. "Họ đă bỏ lỡ cảnh báo về Covid-19. Họ đáng lẽ phải đưa ra nó sớm hơn vài tháng", Trump nói.
Tuy nhiên, khi một phóng viên hỏi liệu có đúng đắn khi quyết định "đóng băng" việc đóng góp ngân sách cho WHO giữa lúc đại dịch đang hoành hành, Trump phủ nhận, "tôi không nói sẽ làm như vậy". Thay vào đó, ông tuyên bố chỉ "xem xét việc cắt ngân sách".
Trước đó một ngày, trên mạng xă hội Twitter, ông cáo buộc WHO "đang lấy Trung Quốc làm trung tâm", mặc dù không giải thích rơ ràng về nhận định này. "Họ dường như luôn đứng về phía Trung Quốc. Trong khi chúng tôi là bên tài trợ cho cơ quan này. Do đó, tôi muốn xem xét lại", Trump viết.
Ngân sách mà tất cả quốc gia thành viên trên thế giới đóng góp cho WHO là khoảng 6 tỷ USD. Theo số liệu công bố mới nhất năm 2019, Mỹ đă đóng góp cho tổ chức này 553 triệu USD.
Phát biểu trước các phóng viên hôm 7/4, Trump nhắc lại cáo buộc WHO "có vẻ nghiêng về phía Trung Quốc và như vậy là không đúng đắn". Ông đặt câu hỏi v́ sao WHO lại "đưa ra lời khuyên sai lầm như vậy", dường như đề cập tới việc WHO ban đầu khuyến cáo không nên hạn chế đi lại quốc tế nhằm ngăn chặn sự lây lan của Covid-19, đại dịch bùng phát đầu tiên ở Trung Quốc.
Phản ứng trước chỉ trích này, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus nói tổ chức không thiên vị Trung Quốc và đă thông báo cho thế giới các dữ liệu, thông tin và bằng chứng mới nhất về Covid-19, đồng thời kêu gọi "không chính trị hóa virus".
Khi những xôn xao về tuyên bố "xem xét ngừng tài trợ" và cáo buộc "thiên vị Trung Quốc" của Trump nhắm vào WHO chưa lắng xuống, Tổng thống Mỹ một ngày sau nổ tiếp phát súng thứ hai, khi đe dọa sẽ điều tra tổ chức quốc tế này.
"Chúng tôi sẽ xem xét một cuộc điều tra và chúng tôi sẽ ra quyết định", Trump nói tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng hôm 8/4. "WHO đă sai theo nhiều cách. Họ cũng đă giảm nhẹ mối đe dọa từ Covid-19".
Trump cũng cho rằng chính Tedros mới là "người chính trị hóa virus" và việc WHO "ưu ái" Trung Quốc, nước đóng góp chỉ 42 triệu USD cho tổ chức, là "điều không đúng, không công bằng với Mỹ và cả với thế giới". Ông ám chỉ rằng số ca tử vong v́ Covid-19 trên thế giới sẽ ít hơn nếu WHO "có phân tích chính xác".
Theo biên tập viên Therese Raphael của Bloomberg, những công kích của Trump về phía WHO là một phần của "tṛ chơi đổ lỗi" khi ông chủ Nhà Trắng muốn đánh lạc hướng chỉ trích của dư luận về những sai lầm của chính ông trong cuộc chiến Covid-19 ở Mỹ.
Dù cáo buộc WHO không cảnh báo sớm về nguy cơ lây nhiễm từ người sang người của nCoV, Trump trên thực tế từng xem nhẹ mức độ nguy hiểm của dịch bệnh này, thậm chí cho rằng Covid-19 chỉ là "tṛ lừa bịp" của phe Dân chủ.
Theo Guardian, WHO từ ngày 10/1 đă cảnh báo Mỹ và các nước về nguy cơ lây nhiễm từ người sang người của nCoV và hối thúc các quốc gia có biện pháp đề pḥng. Thời điểm đó, Trump vẫn coi Covid-19 "không phải kẻ thù xứng tầm của nước Mỹ", thậm chí không bằng cúm mùa. Tổng thống Mỹ sau đó c̣n liên tục khen ngợi một loại thuốc "điều trị Covid-19" chưa được kiểm chứng, tuyên bố xét nghiệm trên diện rộng dù thực tế không như vậy.
Những hoài nghi và lo ngại về cách Trump đối phó với Covid-19 ngày càng tăng, khi NYTimes ngày 7/4 tiết lộ rằng Peter Navarro, cố vấn kinh tế hàng đầu của Nhà Trắng, hồi tháng 1 từng viết trong một bản ghi nhớ rằng Covid-19 có thể trở thành "đại dịch toàn diện", gây thiệt hại hàng ngh́n tỷ USD cho kinh tế và đe dọa tới sức khỏe của hàng triệu người Mỹ. Navarro đă kêu gọi chính quyền liên bang có những biện pháp mạnh tay với dịch bệnh khởi phát từ Vũ Hán. Tuy nhiên, Trump tuyên bố ông chưa từng thấy bản ghi nhớ này cho tới vài ngày gần đây.
Bản ghi nhớ của Navarro không phải là lời cảnh báo duy nhất dành cho Trump. ABC News ngày 8/4 cho biết các quan chức t́nh báo Mỹ đă đưa ra những cảnh báo về một loại virus nằm ngoài tầm kiểm soát xuất hiện ở Vũ Hán vào đầu tháng 11, khi xem xét các h́nh ảnh từ vệ tinh, nhưng dường như Tổng thống Mỹ cũng không để tâm tới thông tin này.