Nhật Bản có hàng triệu ngôi nhà "ma" vì dân số ngày càng suy giảm
 

Vietbf.com - Lượng số nhà "ma" tại Nhật Bản đã tăng lên hàng triệu ngôi nhà vì dân số Nhật Bản ngày càng suy giảm, khiến tốc độ đô thị hóa nhanh chóng tăng lên một cách chóng mặt, đã làm các khu vực nhà hàng xóm giờ vắng lặng và dần đổ nát.

Kể từ khi người hàng xóm già dọn đi, bà Yoriko Haneda đã phải rất cố gắng để giữ ngôi nhà mình đang sống không bị cây cối che phủ, hoang tàn và tiêu điều. Bà thường xuyên cắt cỏ, tỉa cảnh và làm sạch sân vườn nhà. Bên nhà bên, khu vực nhà hàng xóm giờ vắng lặng và dần đổ nát.

Tại Nhật Bản, bạn có thể bắt gặp cảnh tượng rùng rợn, u ám như vậy của hàng triệu ngôi nhà, kể cả những khu vực cách thủ đô Tokyo không xa.

"Những ngôi nhà ma như vậy ở khắp nơi, có những nơi mà đến 20 năm nay rồi cũng chẳng ai sinh sống", bà Yoriko, 77 tuổi vừa kể vừa phàn nàn về việc trộm từng đột nhập vào nhà hàng xóm của mình 2 lần và một trận gió lốc cũng làm tốc mái căn nhà phía bên phải.

Tỷ lệ những căn nhà bỏ hoang tại Nhật Bản đã tăng đáng kể, còn cao hơn cả Mỹ và châu Âu. Theo ước tính của chính phủ nước này, có khoảng 8 triệu ngôi nhà "ma" trên khắp đất nước. Dự kiến tới năm 2033, con số này sẽ tăng lên 20 triệu.

20 triệu ngôi nhà bỏ hoang, quả là một con số đáng sợ.

Những ngôi nhà "ma" này là minh chứng rõ rệt nhất cho sự suy giảm dân số tại Nhật Bản. Dự kiến trong 50 năm tới, dân số Nhật Bản sẽ giảm khoảng 1/3. Áp lực về dân số đã đè nặng lên nền kinh tế đất nước này khi lực lượng lao động ngày càng ít, số lượng người già ngày càng nhiều. Người Nhật phải trả lời được một câu hỏi quan trọng: Khi xã hội suy giảm, chúng ta cần làm gì với những ngôi nhà không cần thiết nữa?

Nhiều ngôi nhà bỏ hoang tại Nhật Bản được thừa kế bởi con cái, họ hàng. Tuy nhiên, họ cũng không ở tại đấy hay bán được vì chẳng có ai mua. Việc đập bỏ nó đi cũng liên quan tới vấn đề quyền sở hữu hay ai sẽ phải trả chi phí. Chính phủ Nhật đã thông qua luật khuyến khích phá bỏ những ngôi nhà cũ kỹ nhưng các chuyên gia cho rằng, số lượng nhà hoang mới xuất hiện sẽ ngày càng nhiều.

Yokosuka là một ví dụ điển hình. Với khoảng cách giao thông gần Tokyo cũng như căn cứ hải quân và nhiều nhà máy, khu vực thu hút hàng nghìn lao động trẻ trong thời kỳ kinh tế Nhật Bản phát triển, sau Thế chiến thứ II. Đất đai hồi đó cực sốt và đắt đỏ nên những người mới tới chỉ có thể xây những căn nhà nhỏ và đơn giản.

Tuy nhiên giờ đây, xu hướng đó đã đảo chiều. Những công nhân trẻ thời hậu chiến giờ đều đã nghỉ hưu, và rất ít người, kể cả con cháu họ, muốn ở tại các khu nhà như vậy. "Lũ trẻ giờ đây chỉ muốn dọn tới trung tâm Tokyo", ông Makino cho biết. "Với chúng, những căn nhà của cha mẹ chỉ là một gánh nặng, không phải tài sản".

Tỷ lệ sinh tại Nhật đã giảm xuống dưới mức cần thiết để duy trì dân số từ sau những năm 1970, khi người trẻ trì hoãn việc kết hôn và nhiều phụ nữ không muốn có thêm con để có thể đi làm.

Thành phố Yokosuka giờ đây đang nỗ lực để thay đổi điều đó. Chính quyền khuyến khích chủ những ngôi nhà bỏ hoang tu sửa để có thể bán chúng trên thị trường. Họ đã thành lập một "ngân hàng nhà hoang" để giới thiệu những ngôi nhà như vậy cho khách hàng muốn mua nhà. Tuy nhiên, giá đất tại Yokosuka đã giảm 70% so với những năm 1980.

Trên thực tế, những nỗ lực nhằm xóa sổ tình trạng nhà "ma" tại Nhật Bản cũng chưa thực sự có hiệu quả rõ rệt. Mới chỉ 1 ngôi nhà trong "ngân hàng nhà hoang" được bán với giá hơn 100 triệu đồng. Ngoài ra, một vài căn nhà khác tại thành phố Yokosuka cũng cho sinh viên thuê.

Tại nhiều thành phố khác trên khắp cả nước, chính quyền cũng đưa ra những giải pháp sáng tạo khác như cho tiền những người dọn tới đây mua nhà và sống. Nhiều nơi đã thành công khi thu hút được giới nghệ sĩ, dân làm việc tự do đến ở khi họ có thể làm việc chỉ cần Internet.

Thậm chí tại nhiều nơi, các dự án nghệ thuật cũng được thành lập. Nhiều ngôi nhà bỏ hoang đã được các nghệ sĩ trong dự án Echigo-Tsumari Art Field biến thành các tác phẩm nghệ thuật đương đại. Du khách có thể ngủ tại "căn nhà trong mơ" được thiết kế bởi nghệ sĩ thể hiện Marina Abramovic với chiếc giường hình quan tài hay hệ thống đèn màu...

"Những căn nhà có thể không còn được dùng theo cách ban đầu đi chăng nữa nhưng việc có thể bảo vệ và giữ gìn chúng mới là điều quan trọng", trưởng dự án nghệ thuật, Fram Kitagawa chia sẻ. "Điểm mấu chốt là chúng tôi có thể bảo tồn những ngôi nhà theo cách tích cực".

Dân số tại Nhật Bản hiện tại vào khoảng 127 triệu người và mỗi năm, con số này lại giảm đi khoảng 1 triệu người. Chính vì thế, số lượng nhà bỏ hoang cũng tăng lên đáng kể. Giải pháp được nhiều người đề xuất là phá hủy chúng để tránh làm ảnh hưởng đến khu vực xung quanh hay tạo cảnh quan xấu. Vấn đề là đôi khi không biết chủ nhà là ai và họ cũng không chịu trả chi phí phá nhà.

Căn nhà mà bà Yoriko đang ở thực chất không phải của bà mà sở hữu bởi gia đình Mioko Utagawa. Chồng của bà Utagawa đã mua nó cho một người cô vào những năm 1970 sau khi người họ hàng đó ly dị và chuyển từ Tokyo về. Giờ đây, người cô đang ở trong viện dưỡng lão.

"Kể cả chúng tôi có sửa cũng chẳng ai muốn nó", bà Utagawa nói.

Tuy nhiên, mới đây gia đình Utagawa đã đồng ý phá rỡ nó sau khi được thành phố đền bù khoản tiền 3 triệu yen. Đây là một phần trong dự án nhằm tháo rỡ những ngôi nhà hoang có nguy cơ hỏng và không bán được. Noriyuki Shima, giám đốc của phòng phát triển thành phố cho biết dự án này tập trung chủ yếu vào những khu vực bị hư hỏng nặng.

Hidetaka Yoneyama, một chuyên gia về nhà ở tại viện nghiên cứu Fujitsu cho biết, tại Nhật Bản, những căn nhà gần đây được xây dựng với tuổi thọ khoảng 30 năm khi họ biết rằng, khả năng chúng sẽ bị đập đi và xây mới. Chất lượng xây dựng ngày càng tăng nhưng thị trường nhà ở "secondhand" vẫn còn eo hẹp. Dân số càng suy giảm và người dân cũng không mặn mà gì với những ngôi nhà cũ, dẫn tới tình trạng càng ngày càng có nhiều ngôi nhà "ma" trên khắp nước Nhật Bản.