Trịnh Công Sơn sinh ra tại Huế, sau ông mới vào Saigon. Ở đây ông bắt đầu có sự nghiệp. Nhưng để nói đúng th́ thời ông là lúc VNCH. Sau này là VNCS. Vậy ông thực chất là theo bên nào?Cùng vietbf.com khám phá thêm về ông.
Trong nhiều ca khúc viết lúc đất nước c̣n chia cắt, Trịnh Công Sơn viết như lời tuyên xưng đức tin của một người yêu nước bằng hai tiếng “da vàng”, đồng thời kêu gọi mọi người yêu nước và yêu nhau. Cũng là người Việt da vàng, cùng chung ḍng máu, nhưng quay mũi súng vào nhau. Viết “T́nh ca người mất trí”, Trịnh Công Sơn nói về những cái chết của người lính. Ông không nói người lính ở bên phía nào. Dù là phía nào, th́ cái chết của họ cũng để lại nỗi đau cho người ở lại. Họ có nhiều tên riêng nhưng họ chỉ có một tên chung - người VN. Ông cất tiếng hát gọi cái tên thiêng liêng đó: “Tôi muốn yêu anh yêu VN. Ngày gió lớn tôi đi môi gọi thầm. Gọi tên anh VN. Gần nhau trong tiếng nói da vàng”.
Mơ ước ḥa b́nh, mong t́m ḥa giải và khát khao tự do là ba mối suy tư lớn của Trịnh Công Sơn. Trong nhiều bài hát, ông nhắc đến quyền tự do, sự tự do cho con người. Ông đ̣i tự do một cách tha thiết, khẩn thiết và tuồng như, ông lo sợ điều đó không đến, hoặc đến không như mong đợi. Sự mẫn cảm của người nghệ sĩ thôi thúc ông nhắn gửi với cộng đồng về điều này. Ḥa b́nh, thống nhất phải đi liền với tự do, ông nói lên điều đó trước khi đất nước thống nhất. “Chờ nh́n quê hương sáng chói” không chỉ là chờ có một ngày ḥa b́nh, mà ngày đó cất lên được tiếng nói tự do: “Chờ trống dồn tin mừng khắp phố làng ta. Chờ nghe từ đất dậy tiếng ca tự do”. Trong “Đồng dao ḥa b́nh”, ông tin “Đường VN hôm nay có bước chân tự do”. Ông nhắc nhớ như vậy có lẽ v́ ông lo lắng người ta sẽ quên đi điều quan trọng nhất, tự do là một phần không thể thiếu của ḥa b́nh.
http://vietbf.com/forum/attachment.p...1&d=1427921284
Mơ về ngày thống nhất để xây dựng đất nước, xây những con đường cho dân ta đi. Nhưng có một con đường, một căn nhà mà Trịnh Công Sơn kiên tŕ kêu gọi phải xây cho được, đó là con đường VN và căn nhà tự do. Căn nhà tự do cũng chính là con đường VN: “Ḥa b́nh nào vừa bay về trong gió lớn. Rừng núi ta ơi đi dựng lại con đường VN. Mầm ḥa b́nh nở trên đời dân khốn khó. Cùng đứng lên ta đi dựng lại căn nhà tự do” (Dân ta vẫn sống). Trong ca khúc “Huế - Sài G̣n - Hà Nội”, Trịnh Công Sơn hai lần nhắc đến “tự do”, ông chờ mong tự do như chờ mong ḥa b́nh. Ḷng như lửa đốt chờ đợi một giá trị cao quư nhất dành cho dân ḿnh: “Từ Trung Nam Bắc chờ mong nung đốt. Những bó đuốc reo vui tự do” và “Ngựa bay trong gió ḷng reo muôn vó. Cho dân ta bừng lớn trong tự do”. Đúng là chỉ có tự do dân ḿnh mới bừng lớn lên được. Ai nói Trịnh Công Sơn không có nhăn quan chính trị th́ quả là sai lầm.
Chỉ có sự tự do, chỉ v́ con người, không nhân danh bất cứ thứ ǵ trên đời ngoài hai tiếng “con người”. Trịnh Công Sơn nh́n cuộc chiến, thấy máu xương của những người anh em cùng con cái của mẹ VN đă đổ ra v́ nhiều thứ nhân danh... Cho nên, ông nhất quyết phải can gián, ông cất lên tiếng gọi ḥa b́nh và tự do, như trong bài “Ta đă thấy ǵ đêm nay”: “Ḍng máu anh em đă nhuộm mặt trời. Cùng xương khô lên tiếng nói. Đời sống ấm êm nhân danh con người”...
