Nguyên nhân và triệu chứng chấn thương sọ não

[june04]

Chấn thương và bệnh lý có thể gây chấn thương sọ não, với triệu chứng đau đầu, tê yếu và ảnh hưởng đến chức năng não như giảm trí nhớ, mất cảm giác.

Chấn thương sọ não thường do té ngã, tai nạn giao thông hoặc vấn đề y tế như nhiễm trùng, một số bệnh hoặc thiếu oxy. Tình trạng nhẹ không có tác động lâu dài, trường hợp nặng dẫn đến suy yếu suốt đời, có thể tử vong.

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra, có hai loại gồm chấn thương sọ não do chấn thương và không do chấn thương.

Chấn thương sọ não do chấn thương: Tình trạng này xảy ra do lực bên ngoài tác động như tai nạn, bị hành hung, té ngã. Đây là loại tổn thương não phổ biến, mức độ có thể từ nhẹ đến nguy hiểm đến tính mạng.

Bệnh có thể ảnh hưởng đến một vùng nhỏ của não. Một số chấn thương kín ở đầu có thể gây ra nhiều tổn thương lan tỏa hơn và làm gián đoạn nhiều khả năng của não.

Chấn thương sọ não không do chấn thương: Loại tổn thương não này thường do bệnh lý, có thể diễn ra từ từ hoặc đột ngột. Nguyên nhân gồm đột quỵ; thiếu oxy do đau tim, nghẹt thở hoặc đuối nước; tiếp xúc với chất độc hại, nhiễm trùng não do viêm màng não, sử dụng thuốc. Bệnh đa xơ cứng, Alzheimer, Parkinson, phình động mạch, não úng thủy cũng có thể làm tổn thương não.

Một số trẻ sinh ra đã bị tổn thương não bẩm sinh do bệnh di truyền, đột biến gene, nhiễm trùng, thai phụ tiếp xúc với chất độc hoặc các biến chứng trong quá trình sinh nở.

Các triệu chứng tổn thương não khác nhau tùy thuộc vào tính chất, mức độ và vị trí tổn thương. Triệu chứng thường gặp như đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, yếu và giảm sức chịu đựng, co thắt cơ bắp, cân bằng và phối hợp kém, mất kiểm soát ruột hoặc bàng quang, tê liệt, thay đổi thói quen ngủ và ăn uống.

Tùy vào vị trí và mức độ ảnh hưởng, người bệnh gặp khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày như ăn uống, đi lại, lái xe, mặc quần áo...

Khi tổn thương não ảnh hưởng lớn đến khả năng nhận thức, người bệnh có thể lú lẫn, mất trí nhớ hoặc gặp các vấn đề về trí nhớ khác như khó khăn giải quyết công việc, không có khả năng tổ chức. Khó hiểu các khái niệm trừu tượng, thiếu nhận thức về không gian, thời gian, bản thân và người khác cũng thường gặp ở người bị chấn thương sọ não.

Nếu tổn thương não làm suy giảm khả năng giao tiếp, người bệnh có thể khó diễn đạt, khó hiểu lời nói của người khác, quên tên các đồ vật thông thường.

Suy giảm cảm giác xảy ra với các triệu chứng như thay đổi giác quan như không nhận thức được đồ vật ở kế bên cơ thể, mất cảm giác hoặc tăng cảm giác ở một số bộ phận cơ thể.

Chấn thương não có thể gây ra những thay thay đổi trong hành vi, khả năng điều tiết cảm xúc hoặc tính cách. Các vấn đề thường gặp gồm cáu gắt, lo lắng, trầm cảm, thay đổi tâm trạng nhanh chóng, giảm động lực.

Triệu chứng nghiêm trọng nhất của chấn thương não là hôn mê (mất ý thức), trở thành người thực vật.

Não thường không lành lại sau tổn thương như những cơ quan khác trong cơ thể. Các vùng khác của não thay đổi để bù đắp tổn thương. Đôi khi người bệnh phải học lại các kỹ năng sau khi chấn thương sọ não.