goodidea
01-22-2023, 03:47
Năm ấy má về, cái dáng thoăn thoắt bước trong đêm lạnh, trên đôi vai với chiếc quang gánh hiện rơ dưới ánh đèn đêm giao thừa. Phiên chợ Tết chẳng c̣n ai, người người ở nhà chuẩn bị đón giao thừa bên gia đ́nh ấm cúng, chỉ c̣n những chậu hoa cúc chưa bán kịp sót lại ngả nghiêng giữa một góc chợ trông thật vắng lặng tiêu điều.
Như hàng năm, gánh hàng trái cây của má dù bán c̣n hay hết, má vẫn tranh thủ về lo nhà cửa, bếp núc và hàng trăm thứ việc, có lẽ đêm 30 là đêm cực nhất đối với má. Trong đôi thúng gánh là hai chậu cây quất trái say cành chín vàng mọng trĩu, tôi ôm đặt vào trước hành lang, gắn thêm vài dây đèn chớp trông thật rực rỡ với không khí xuân về tràn ngập, má lau bàn thờ đặt xuống đó một ít bánh mứt với cả trà, quay mặt sang dặn tôi.
“Con đi xuống lấy cái dĩa, lên đây sắp 5 loại quả này để lên bàn thờ, xong rồi xuống bếp nhóm lửa lên, để luộc trứng kho thịt, và c̣n gói bánh tét rồi nấu nữa, nhanh lên trễ lắm rồi”.
“Ủa sao lại là 5 quả hả má?”.
“Đó là mâm ngũ quả đó con, chỉ có trong ngày Tết, trước hết măng cầu, dừa, xoài, đu đủ và sung. Năm trước đă xếp lên bàn, giờ con quên rồi sao?”.
“Dạ. Má đi tắm đi, để con sắp lên bàn thờ rồi xuống nhóm lửa”.
Ngoài sân từng cơn gió mang hơi thở của tiết xuân tháng giêng, lùa qua khe cửa se lành lạnh từ nhà trên tới nhà bếp. Những người anh đă quấn mền ngủ từ bao giờ tư thế nằm ngang nằm dọc chẳng hề ư tứ, tiếng ngáy đều đều nối tiếp trút vào đêm.
Tôi nhóm lên bếp lửa, thấy ḷng ḿnh rạo rực, cái giá lạnh cũng dần dần tan biến khỏi con người, miệng không c̣n đơ cứng, và những ngón tay cũng chẳng c̣n nhăn buốt. Mỗi năm giao thừa tôi thích được ở dưới bếp, để nấu bánh tét và nghe mẹ kể.
“Những mùa xuân xưa rất nghèo, thèm tiếng sôi ùng ục của nước, thèm nghe mùi hương bánh tét được gói trong chiếc lá chuối với vị nếp chín thơm nồng, thèm nghe tiếng lửa bập bùng, chứ không phải tiếng bom rơi đạn nổ, khói lửa điêu tàn giăng kín quê hương, và những ǵ bây giờ đă có trước mắt, là thứ xa xỉ và là ước mơ của những thế hệ trước”. Đôi mắt má đăm chiêu rưng rưng theo tiếng nói nghẹn ngào.
Tôi nh́n dáng của má bên bếp lửa hồng, đôi bàn tay gầy guộc khéo léo gói từng chiếc bánh. Những giọt mồ hôi ướt đẫm trên gương mặt, một h́nh ảnh quá quen thuộc lẫn ấm ḷng của mấy chục cái xuân qua, đó là một thời khắc mà tôi vĩnh viễn không bao giờ quên được.
Má nấu luôn cả trời tuổi thơ của tôi nên mỗi dịp xuân về nghe hương vị nồng nàn, mùi thơm của nếp đă thấm vào hồn mê mang từ thuở lên bảy cho đến giờ. Ánh sáng của muôn nhà đang thức đón giao thừa, như chính má thức cặm cụi lo chu toàn để mùa xuân đủ đầy no ấm, dẫu nghèo hay sang vẫn là mùa xuân đẹp nhất, có má mùa xuân ngọt như hoa quả mật đời. Má quay sang tôi dặn ḍ.
“Lấy cái nồi bỏ trứng vào luộc đến chín th́ vớt ra lột vỏ cho má kho thịt”.
“Dạ chín rồi đó má”.
“Xong rồi lên đi mặc thử bộ đồ xuống cho má coi đẹp không”.
“Má có mua quần áo mới cho con hả?”.
“Ừ má để bên trong buồng, thử xong rồi cất đi để ngày mai mặc đi lễ chùa”.
Tôi vui mừng chạy vào trong buồng, thấy bộ đồ mới tinh c̣n mùi thơm của vải, vội vàng ngắm nghía thích thú mặc vào, chiếc áo sơ mi trắng rộng thùng th́nh, cái quần tây cũng quá cỡ, mỗi năm má đều mua quần áo lớn hơn một ít, tôi lật đật chạy xuống bếp cho má coi.
“Ư trời ơi, đẹp quá bộ đồ vừa vặn như khuôn in ra”.
“Cái ǵ mà vừa như khuôn in, nó rộng như cái bao bố vậy mà”.
“Th́ sang năm thêm lớn, lại mặc vừa, chứ mua số nhỏ quá, sang năm lớn lên rồi lại bỏ. Đẹp rồi đó, lột ra cất đi”.
Mỗi năm má đều nói câu này, có lẽ đó là câu nói huyền thoại của những người mẹ mỗi lần mua áo quần mới cho con. Tôi tháo bộ đồ mới cất xếp gọn gàng ngăn nắp, chạy xuống bếp quay quần bên má.
Bên bếp lửa bập bùng, một số chiếc bánh má đă gói xong cho vào nồi, mùi hương này nó cứ nhắc tôi nhớ miên man về những khoảng trời xa xăm ngày ấy, chẳng nơi đâu ấm áp như nơi này. Ngoài kia là những cơn lạnh thấu ḷng, gió phảng phất se sắt vào da thịt, hàng cây trước ngơ cũng tái tê trong một đợt giao mùa.
Tôi hiểu ra rằng không có mùa xuân nào ấm đẹp bằng chính nét xuân của quê nhà. Tôi ngồi nghe má kể chuyện bên bếp lửa, nồi thịt kho trứng sôi ùng ục lẫn hương vị bánh tét, thả vào đêm ba mươi làm người ta nôn nao nhớ về những tháng ngày. Những tháng ngày ấy là khoảng trời hạnh phúc và êm đẹp ngọt ngào như miếng mứt dừa gặm nhấm trong những dịp tết, như bếp lửa có dáng mẹ xua tan những đêm đông.
“Sao con không ngủ đi, sắp xong hết mọi việc rồi”.
“Con muốn ở đây đón giao thừa với má”.
“Trời ơi, đón giao thừa nữa, năm nào thằng hai, thằng ba, cũng ngủ say, miệng th́ cứ nói tối nay đón giao thừa với má, mà về th́ thấy tụi nó đă ngáy kḥ kḥ. Mấy năm nay chỉ có 2 mẹ con dưới cái bếp như thế này, người ta đón giao thừa là cả nhà sum vầy bên nhau, thôi đi ngủ đi có 2 người mà giao thừa ǵ, giao thiết ǵ”.
“Th́ như mọi năm ấy, gọi là đón giao thừa đi, con nôn Tết quá nên không ngủ được”.
“Ngày xưa khi má c̣n ở nhà ngoại, cứ mỗi đêm giao thừa, cả nhà sum họp đông vui lắm, nhưng chủ yếu quay quần bên bếp lửa, tiếng nói cười rộn ràng. Hồi đó nghèo nhưng Tết rất ư nghĩa đối với văn hóa của người Việt Nam chúng ta, ra chợ đông kín người đi chơi, chùa chiền vui như lễ hội, giờ càng ngày thấy Tết càng nhạt nhẽo.
“Con có thấy nhạt đâu, đối với con chỉ đơn giản thấy cái dáng của má bên bếp lửa nấu bánh là có cả một trời xuân hiện về vui tươi hạnh phúc về rồi”.
“Cái thằng này, c̣n nhỏ mà nói chuyện y như ông già 70”.
“Mấy năm má đều mua chậu cúc vạn thọ, sao năm nay má lại mua quất?”.
“Ừ, cho khác với mọi năm vậy mà”.
“Sao Tết người ta hay mua bông vạn thọ vậy má?”.
“Để má nói ư nghĩa, v́ sao bông vạn thọ có trong dịp Tết cho con nghe "V́ cầu b́nh an và cũng chính là ḷng hiếu thảo đối với cha mẹ ông bà. Những bông cúc vạn thọ là tượng trưng cho sự ấm áp của ánh mặt trời, là khát khao một cuộc sống sung túc, giàu sang ", vạn thọ c̣n hiểu nôm na là tuổi thọ nhiều đó con”.
“Sao năm nay má lại chọn cây quất, nó tượng trưng cho điều ǵ?”.
“Nó cũng có một ư nghĩa gần giống vậy, thường người ta sẽ chọn cây quất thật nhiều quả "trong quan niệm dân gian là biểu tượng cho sức khỏe, b́nh an, trường thọ và sự may mắn trong t́nh duyên, thể hiện sự sum vầy của nhiều thế hệ trong gia đ́nh. Những cây quất lá xanh tốt, quả vàng chi chít thể hiện sự trù phú, hứa hẹn năm mới được mùa, ăn nên làm ra, dồi dào sức sống đó con".
“Con hiểu rồi. Vậy là nhà ḿnh năm nay được mùa”.
Má lắc đầu khẽ cười, nụ cười ḥa lẫn vào tiếng củi cháy, những làn khói ảo huyền bao trùm không gian bếp. Xuân đến xuân lại đi, và mỗi mùa xuân luôn đẹp trong đôi bàn tay của má, đă tô lên cuộc đời những gam màu hồi ức thật đẹp, thật b́nh dị và nhẹ nhàng như những sợi khói đă hít trong mũi thật nồng cay.
Má ướp vào hương vị Tết nồng nàn, mỗi năm xao xuyến tôi trong căn nhà bếp đôi mắt cay nồng cứ nhớ những mùa xuân đă qua với h́nh dáng của má.
Má đă mang mùa xuân về cho cuộc đời tôi, bằng bếp lửa khói nồng, bằng những câu chuyện kể chẳng giữa bếp lửa chẳng c̣n mùa đông lạnh giá phủ vùi lấy đời tôi. Tôi c̣n má có nghĩa là mùa xuân sẽ đến mỗi ngày, là tuổi thơ c̣n đây là hương vị Tết say. Là những điều tuyệt vời đă có trên trái đất này.
Cho đến bây giờ tôi đă trưởng thành, mỗi năm Tết về, vẫn thấy má như thuở ấy thắp lên cái bếp đầy ấm áp, ngọn lửa ấy chính là tấm ḷng của má đă sưởi ấm cho cả nhà.
Giờ mái tóc má đă bạc trắng, có phải những sợi khói của thời gian đă đọng lại không bao giờ bay đi, hương vị của ngày ấy vẫn c̣n đó, vẫn là tuổi hồng thuở nào quay quần bên má của những đêm giao thừa.
Mùa xuân xin hăy cứ tới, nhưng đừng ban tặng cho má thêm bất cứ một tuổi nào. Nếu một mai má không c̣n nữa, hương vị Tết sẽ nhạt mất, và cuộc đời tôi là những đợt lạnh trong ngơ gió heo may, h́nh dáng ấy sẽ không c̣n dưới bếp, bếp lạnh đến không ngờ nếu vắng đôi tay má, hương vị tuổi thơ sẽ không được lặp lại mỗi năm xuân về. Mùa xuân của tôi là h́nh bóng của má trong gian bếp.
VietBF@sưu tập
Như hàng năm, gánh hàng trái cây của má dù bán c̣n hay hết, má vẫn tranh thủ về lo nhà cửa, bếp núc và hàng trăm thứ việc, có lẽ đêm 30 là đêm cực nhất đối với má. Trong đôi thúng gánh là hai chậu cây quất trái say cành chín vàng mọng trĩu, tôi ôm đặt vào trước hành lang, gắn thêm vài dây đèn chớp trông thật rực rỡ với không khí xuân về tràn ngập, má lau bàn thờ đặt xuống đó một ít bánh mứt với cả trà, quay mặt sang dặn tôi.
“Con đi xuống lấy cái dĩa, lên đây sắp 5 loại quả này để lên bàn thờ, xong rồi xuống bếp nhóm lửa lên, để luộc trứng kho thịt, và c̣n gói bánh tét rồi nấu nữa, nhanh lên trễ lắm rồi”.
“Ủa sao lại là 5 quả hả má?”.
“Đó là mâm ngũ quả đó con, chỉ có trong ngày Tết, trước hết măng cầu, dừa, xoài, đu đủ và sung. Năm trước đă xếp lên bàn, giờ con quên rồi sao?”.
“Dạ. Má đi tắm đi, để con sắp lên bàn thờ rồi xuống nhóm lửa”.
Ngoài sân từng cơn gió mang hơi thở của tiết xuân tháng giêng, lùa qua khe cửa se lành lạnh từ nhà trên tới nhà bếp. Những người anh đă quấn mền ngủ từ bao giờ tư thế nằm ngang nằm dọc chẳng hề ư tứ, tiếng ngáy đều đều nối tiếp trút vào đêm.
Tôi nhóm lên bếp lửa, thấy ḷng ḿnh rạo rực, cái giá lạnh cũng dần dần tan biến khỏi con người, miệng không c̣n đơ cứng, và những ngón tay cũng chẳng c̣n nhăn buốt. Mỗi năm giao thừa tôi thích được ở dưới bếp, để nấu bánh tét và nghe mẹ kể.
“Những mùa xuân xưa rất nghèo, thèm tiếng sôi ùng ục của nước, thèm nghe mùi hương bánh tét được gói trong chiếc lá chuối với vị nếp chín thơm nồng, thèm nghe tiếng lửa bập bùng, chứ không phải tiếng bom rơi đạn nổ, khói lửa điêu tàn giăng kín quê hương, và những ǵ bây giờ đă có trước mắt, là thứ xa xỉ và là ước mơ của những thế hệ trước”. Đôi mắt má đăm chiêu rưng rưng theo tiếng nói nghẹn ngào.
Tôi nh́n dáng của má bên bếp lửa hồng, đôi bàn tay gầy guộc khéo léo gói từng chiếc bánh. Những giọt mồ hôi ướt đẫm trên gương mặt, một h́nh ảnh quá quen thuộc lẫn ấm ḷng của mấy chục cái xuân qua, đó là một thời khắc mà tôi vĩnh viễn không bao giờ quên được.
Má nấu luôn cả trời tuổi thơ của tôi nên mỗi dịp xuân về nghe hương vị nồng nàn, mùi thơm của nếp đă thấm vào hồn mê mang từ thuở lên bảy cho đến giờ. Ánh sáng của muôn nhà đang thức đón giao thừa, như chính má thức cặm cụi lo chu toàn để mùa xuân đủ đầy no ấm, dẫu nghèo hay sang vẫn là mùa xuân đẹp nhất, có má mùa xuân ngọt như hoa quả mật đời. Má quay sang tôi dặn ḍ.
“Lấy cái nồi bỏ trứng vào luộc đến chín th́ vớt ra lột vỏ cho má kho thịt”.
“Dạ chín rồi đó má”.
“Xong rồi lên đi mặc thử bộ đồ xuống cho má coi đẹp không”.
“Má có mua quần áo mới cho con hả?”.
“Ừ má để bên trong buồng, thử xong rồi cất đi để ngày mai mặc đi lễ chùa”.
Tôi vui mừng chạy vào trong buồng, thấy bộ đồ mới tinh c̣n mùi thơm của vải, vội vàng ngắm nghía thích thú mặc vào, chiếc áo sơ mi trắng rộng thùng th́nh, cái quần tây cũng quá cỡ, mỗi năm má đều mua quần áo lớn hơn một ít, tôi lật đật chạy xuống bếp cho má coi.
“Ư trời ơi, đẹp quá bộ đồ vừa vặn như khuôn in ra”.
“Cái ǵ mà vừa như khuôn in, nó rộng như cái bao bố vậy mà”.
“Th́ sang năm thêm lớn, lại mặc vừa, chứ mua số nhỏ quá, sang năm lớn lên rồi lại bỏ. Đẹp rồi đó, lột ra cất đi”.
Mỗi năm má đều nói câu này, có lẽ đó là câu nói huyền thoại của những người mẹ mỗi lần mua áo quần mới cho con. Tôi tháo bộ đồ mới cất xếp gọn gàng ngăn nắp, chạy xuống bếp quay quần bên má.
Bên bếp lửa bập bùng, một số chiếc bánh má đă gói xong cho vào nồi, mùi hương này nó cứ nhắc tôi nhớ miên man về những khoảng trời xa xăm ngày ấy, chẳng nơi đâu ấm áp như nơi này. Ngoài kia là những cơn lạnh thấu ḷng, gió phảng phất se sắt vào da thịt, hàng cây trước ngơ cũng tái tê trong một đợt giao mùa.
Tôi hiểu ra rằng không có mùa xuân nào ấm đẹp bằng chính nét xuân của quê nhà. Tôi ngồi nghe má kể chuyện bên bếp lửa, nồi thịt kho trứng sôi ùng ục lẫn hương vị bánh tét, thả vào đêm ba mươi làm người ta nôn nao nhớ về những tháng ngày. Những tháng ngày ấy là khoảng trời hạnh phúc và êm đẹp ngọt ngào như miếng mứt dừa gặm nhấm trong những dịp tết, như bếp lửa có dáng mẹ xua tan những đêm đông.
“Sao con không ngủ đi, sắp xong hết mọi việc rồi”.
“Con muốn ở đây đón giao thừa với má”.
“Trời ơi, đón giao thừa nữa, năm nào thằng hai, thằng ba, cũng ngủ say, miệng th́ cứ nói tối nay đón giao thừa với má, mà về th́ thấy tụi nó đă ngáy kḥ kḥ. Mấy năm nay chỉ có 2 mẹ con dưới cái bếp như thế này, người ta đón giao thừa là cả nhà sum vầy bên nhau, thôi đi ngủ đi có 2 người mà giao thừa ǵ, giao thiết ǵ”.
“Th́ như mọi năm ấy, gọi là đón giao thừa đi, con nôn Tết quá nên không ngủ được”.
“Ngày xưa khi má c̣n ở nhà ngoại, cứ mỗi đêm giao thừa, cả nhà sum họp đông vui lắm, nhưng chủ yếu quay quần bên bếp lửa, tiếng nói cười rộn ràng. Hồi đó nghèo nhưng Tết rất ư nghĩa đối với văn hóa của người Việt Nam chúng ta, ra chợ đông kín người đi chơi, chùa chiền vui như lễ hội, giờ càng ngày thấy Tết càng nhạt nhẽo.
“Con có thấy nhạt đâu, đối với con chỉ đơn giản thấy cái dáng của má bên bếp lửa nấu bánh là có cả một trời xuân hiện về vui tươi hạnh phúc về rồi”.
“Cái thằng này, c̣n nhỏ mà nói chuyện y như ông già 70”.
“Mấy năm má đều mua chậu cúc vạn thọ, sao năm nay má lại mua quất?”.
“Ừ, cho khác với mọi năm vậy mà”.
“Sao Tết người ta hay mua bông vạn thọ vậy má?”.
“Để má nói ư nghĩa, v́ sao bông vạn thọ có trong dịp Tết cho con nghe "V́ cầu b́nh an và cũng chính là ḷng hiếu thảo đối với cha mẹ ông bà. Những bông cúc vạn thọ là tượng trưng cho sự ấm áp của ánh mặt trời, là khát khao một cuộc sống sung túc, giàu sang ", vạn thọ c̣n hiểu nôm na là tuổi thọ nhiều đó con”.
“Sao năm nay má lại chọn cây quất, nó tượng trưng cho điều ǵ?”.
“Nó cũng có một ư nghĩa gần giống vậy, thường người ta sẽ chọn cây quất thật nhiều quả "trong quan niệm dân gian là biểu tượng cho sức khỏe, b́nh an, trường thọ và sự may mắn trong t́nh duyên, thể hiện sự sum vầy của nhiều thế hệ trong gia đ́nh. Những cây quất lá xanh tốt, quả vàng chi chít thể hiện sự trù phú, hứa hẹn năm mới được mùa, ăn nên làm ra, dồi dào sức sống đó con".
“Con hiểu rồi. Vậy là nhà ḿnh năm nay được mùa”.
Má lắc đầu khẽ cười, nụ cười ḥa lẫn vào tiếng củi cháy, những làn khói ảo huyền bao trùm không gian bếp. Xuân đến xuân lại đi, và mỗi mùa xuân luôn đẹp trong đôi bàn tay của má, đă tô lên cuộc đời những gam màu hồi ức thật đẹp, thật b́nh dị và nhẹ nhàng như những sợi khói đă hít trong mũi thật nồng cay.
Má ướp vào hương vị Tết nồng nàn, mỗi năm xao xuyến tôi trong căn nhà bếp đôi mắt cay nồng cứ nhớ những mùa xuân đă qua với h́nh dáng của má.
Má đă mang mùa xuân về cho cuộc đời tôi, bằng bếp lửa khói nồng, bằng những câu chuyện kể chẳng giữa bếp lửa chẳng c̣n mùa đông lạnh giá phủ vùi lấy đời tôi. Tôi c̣n má có nghĩa là mùa xuân sẽ đến mỗi ngày, là tuổi thơ c̣n đây là hương vị Tết say. Là những điều tuyệt vời đă có trên trái đất này.
Cho đến bây giờ tôi đă trưởng thành, mỗi năm Tết về, vẫn thấy má như thuở ấy thắp lên cái bếp đầy ấm áp, ngọn lửa ấy chính là tấm ḷng của má đă sưởi ấm cho cả nhà.
Giờ mái tóc má đă bạc trắng, có phải những sợi khói của thời gian đă đọng lại không bao giờ bay đi, hương vị của ngày ấy vẫn c̣n đó, vẫn là tuổi hồng thuở nào quay quần bên má của những đêm giao thừa.
Mùa xuân xin hăy cứ tới, nhưng đừng ban tặng cho má thêm bất cứ một tuổi nào. Nếu một mai má không c̣n nữa, hương vị Tết sẽ nhạt mất, và cuộc đời tôi là những đợt lạnh trong ngơ gió heo may, h́nh dáng ấy sẽ không c̣n dưới bếp, bếp lạnh đến không ngờ nếu vắng đôi tay má, hương vị tuổi thơ sẽ không được lặp lại mỗi năm xuân về. Mùa xuân của tôi là h́nh bóng của má trong gian bếp.
VietBF@sưu tập